Sociale ondersteuning
Persoonlijke dienstverlening
Inleiding
Voor het oplossen van sociale problemen zijn in een aantal gevallen specialistische trajecten in de tweede lijn nodig. In die gevallen kan de generalist van Stichting WIJeindhoven (en bij jeugdigen ook de medisch verwijzer) specialistische ondersteuning inzetten. In dit collegeproduct onderscheiden we de volgende onderdelen:
- Ondersteuning zelfstandig leven jeugdigen
- Dagbehandeling/dagbesteding jeugdigen
- Ondersteuning zelfstandig leven volwassenen
- Maatschappelijke deelname en werk volwassenen
- Maatregelen jeugdreclassering en Jeugdbescherming
Wat hebben we bereikt?
In 2017 zagen wij een toename van het aantal inwoners dat gebruik maakt van tweedelijns voorzieningen. Om deze reden hebben wij een aantal maatregelen getroffen. Wij kijken naar de begeleiding die generalisten van Stichting WIJeindhoven kunnen bieden en wij bekijken of een gedeelte van de dagbesteding in de tweede lijn in de sociale basis aangeboden kan worden. Hier zijn wij in 2017 mee gestart en dit zal in 2018 doorlopen.
In 2017 hebben wij daarnaast gewerkt aan de ontwikkeling van een nieuw productenboek met daarin aangescherpte kwaliteitseisen. Onderdelen daarvan zijn:
* Ondersteuning Zelfstandig Leven volwassenen, samen met de regio Dommelvallei+
* Ondersteuning Zelfstandig Leven jeugd Zuidoost-Brabant
* Ondersteuning wonen jeugd Zuidoost-Brabant.
Dit nieuwe Productenboek is vanaf 1 januari 2018 ingevoerd.
Het programma Migratie loopt als rode draad door alle programma’s binnen het Sociaal Domein. De focus ligt op het huisvesten van Vergunninghouders en de verdergaande integratie en maatschappelijke participatie. Maar het programma is veel breder opgezet en gaat ook in op de vragen van Alleenstaande Minderjarige Vreemdelingen, (AMV'ers), reguliere migranten en EU burgers en rechtmatig en niet rechtmatig verblijvende vreemdelingen zonder opvang of toekomstperspectief.
Specifieke programma onderdelen:
- Taakstelling Huisvesting van Vergunninghouders zoals opgelegd door het Rijk.
- Versnelling op arbeidsparticipatie van Vergunninghouders in het kader van het maatregelenpakket (sinds de zomer van 2017).
- Maatschappelijke participatie, vanaf 1 oktober 2017 valt de participatieverklaring onder de Wet Inburgering. Deze is verplicht voor alle inburgeringsplichtigen.
- Kennis en beheersing van de Nederlandse taal als een belangrijke voorwaarde voor het participeren in de Nederlandse samenleving.
- Inzet op NT2 onderwijs als onderdeel van het integrale Stadsplan Taal van de gemeente Eindhoven.
- Uitbreiden van onderwijsmogelijkheden in samenwerking met het Universitair Asiel Fonds (inmiddels Stichting voor Vluchteling Studenten) om de kansen op de Nederlandse arbeidsmarkt te vergroten.
- Uitwerking van het regeerakkoord op onderdelen als Inburgering, BBBB-regeling en de mogelijkheden met de op termijn nieuwe wettelijke kaders, in samenwerking met de G32, Divosa en de VNG.
- Aandacht voor specifieke gezondheidsvraagstukken van Vluchtelingen.
- De gemeentelijke verantwoordelijkheid voor het herhuisvesten en de verdergaande begeleiding van AMV'ers die de leeftijd van 18 jaar bereiken.
- Reguliere migranten die in het kader van gezinsvorming of hereniging naar Nederland komen zijn inburgeringsplichtig en moeten conform de nieuwe wetgeving het participatietraject volgen.
- EU burgers lukt het niet altijd om werk te vinden, maar kunnen of willen niet terug naar het land van herkomst. Voorkomende problemen zoals dakloosheid of verslavingsproblematiek worden dan aan de orde gesteld.
- Rechtmatig en niet rechtmatig verblijvende vreemdelingen zonder opvang of toekomstperspectief in Nederland. Als gemeente worden we geconfronteerd met mensen die uitgeprocedeerd en dakloos in Eindhoven verblijven zonder recht op voorzieningen. De gemeente faciliteert vanaf het begin van deze eeuw diverse projecten om deze mensen een waardige manier van bestaan te geven en hen te begeleiden naar realistische mogelijkheden voor de toekomst.
In alle bovengenoemde programma onderdelen wordt intensief samengewerkt met daartoe gespecialiseerde organisaties en instellingen op stedelijk, regionaal, provinciaal en landelijk niveau.
Effectindicatoren
Effectindicatoren | Realisatie | Begroting | Realisatie | |
---|---|---|---|---|
2016 | 2017 | 2017 | ||
Volwassenen met maatwerkvoorziening WMO | 56 | 56 | 56 | |
Een maatwerkarrangement is een vorm van specialistische ondersteuning binnen het kader van de Wmo. We zien dat het Nederlandse gemiddelde voor het eerste half jaar 2017 54 is (volgens waarstaatjegemeente.nl) In ons cijfer komen de volgende elementen voor de stad Eindhoven terug: Deze indicator leveren wij aan bij waarstaatjegemeente.nl | ||||
% jongeren tot 18 jaar met jeugdhulp | 8,3% | 8,5% | 10,5% | |
De begroting 2017 is te laag vastgesteld omdat deze gebaseerd was op nog onvolledige gegevens over 2015. Met het percentage van 10,5% ligt Eindhoven 0,3% onder het landelijk gemiddelde. |
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Jeugdigen ambulante tweedelijns ondersteuning (zowel individueel als in groepsverband) bieden waar nodig. | |
---|---|
Met aanbieders van jeugdhulp zijn contracten afgesloten, zodat die jeugdigen die tweedelijns ondersteuning nodig hebben, dit ook ontvangen. | |
Verbeteren perspectief op zelfstandig functioneren jongeren 18+ door een soepelere overgang 18-/18+. | |
Een actieplan is opgesteld en in uitvoering genomen samen met het veld om drempels bij de overgang naar 18 jaar zoveel mogelijk weg te nemen. Acties zijn gericht op huisvesting, inkomen, onderwijs/werk en maatwerkafspraken. | |
Aansluiting jeugdgezondheidszorg – huisartsen – medisch specialisten - GGZ – onderwijs – WIJ Eindhoven. | |
Er is een convenant afgesloten tussen huisartsen, Stichting WIJeindhoven en de gemeente ten aanzien van de samenwerking voor zorg aan inwoners. Daartoe ondersteunen wij de huisartsen met de inzet van praktijkondersteuners GGZ. | |
Integraal indiceren en regelen van onderwijs en zorg voor jeugdigen, die op beide vlakken ondersteuning nodig hebben. | |
Samen met het onderwijs zijn knelpunten opgepakt in de aansluiting jeugdhulp - passend onderwijs en afspraken gemaakt over de te nemen acties in 2018 ten aanzien van onderwijs-zorgarrangementen. | |
Volwassenen ambulante tweedelijns ondersteuning bieden waar dit nodig is en dagbesteding bieden waar nodig. | |
Inwoners hebben deze ondersteuning ontvangen, maar wij hebben gezien dat de ondersteuning in de tweede lijn toeneemt. Om deze reden hebben wij in 2017 de PDC aangepast en worden er gesprekken gevoerd met aanbieders en de stichting WIJeindhoven. We hebben ons ingespannen om het aantal aanbieders terug te dringen. | |
Contractmanagement instellingen goed vormgeven in de praktijk. | |
Gedurende het jaar hebben we geconstateerd dat dit niet in orde was, het grote aantal aanbieders vraagt veel van contractmanagement. Middels het maatregelenpakket Sociaal Domein hebben we hier goede stappen in gezet. | |
Onderzoeken welk deel van het aanbod aan dagbesteding volwassenen in de sociale basis kan worden vorm gegeven en maatwerkarrangementen opstellen op grond van de vraag van de inwoner. | |
De verkenning is nog niet afgerond en vindt in 2018 nog doorgang. Wel zijn er eind 2017 twee pilots geconcretiseerd en is de financiering hiervoor geregeld. Deze opgave staat ook genoemd als uitkomst van de concept inkoopstrategie Sociaal Domein. | |
Doorontwikkelen steunwijzer Eindhoven om het keuze- en selectieproces aan de keukentafel te faciliteren. | |
In 2017 is naast het aanbod in de tweede lijn ook het aanbod in de sociale basis (algemene voorzieningen) toegevoegd aan de steunwijzer. Dit sluit aan op de werkwijze van de generalist om altijd te kijken naar wat de inwoner zelf kan en wat er mogelijk is in de sociale basis alvorens of parallel aan ondersteuning door de generalist of inzet van de specialistische tweede lijns ondersteuning. Daarnaast zijn alle prijzen van specialistische tweedelijns voorzieningen conform de nieuwe PDC toegevoegd aan de steunwijzer, wat bijdraagt aan het maken van kostenbewuste afwegingen door de generalist. Het is nog niet mogelijk voor inwoners om via de steunwijzer aanbieders te beoordelen. Dit wordt in 2018 opgepakt. |
Prestatieindicatoren | Realisatie | Begroting | Realisatie | |
---|---|---|---|---|
2016 | 2017 | 2017 | ||
Ratio instroom/uitstroom ondersteuning zelfstandig leven 18+ | 1,09 | 0,89 | 1,51 | |
Wij zien dat het aantal mensen dat gebruik maakt van begeleiding in de 2e lijn is gestegen. De uitstroom blijft hierbij achter bij de instroom. | ||||
Jeugdigen met een vorm van jeugdhulp ambulant | 2.873 | 2.515 | 3177 | |
In 2015 is het aantal jeugdigen met een ambulante tweedelijns voorziening gaan stijgen. In 2016 en 2017 heeft deze stijging zich verder doorgezet. Bij jeugd worden via de medisch verwijsroute veel indicaties met terugwerkende kracht toegewezen. Dit heeft tot gevolg dat het aantal cliënten d.d. 31-12-2016 volgens de meest recente stand van zaken nu op 3.112 cliënten staat. Dit aantal is hoger dan het aantal dat was vermeld in de jaarrekening 2016. Daarnaast zijn we bij de begroting uitgegaan van een daling van het klantenbestand in de tweede lijn. Deze daling heeft zich in 2017 niet voorgedaan. Ook dit jaar zullen er naar verwachting nog indicaties met terugwerkende kracht komen, waardoor het cijfer van 3.177 mogelijk nog kan wijzigen. | ||||
Ratio instroom/uitstroom jeugdhulp ambulant | 1,14 | 0,95 | 1,03 | |
Wij zien dat het aantal mensen dat gebruik maakt van ambulante begeleiding in de 2e lijn is gestegen. De uitstroom blijft hierbij achter bij de instroom. | ||||
% jeugdigen met een jeugdbescherming maatregel. | 0,9% | 1,3% | 1,1% | |
Dit percentage betreft het eerste half jaar van 2017. Cijfers over heel 2017 zijn nog niet beschikbaar. | ||||
% jeugdigen met een jeugdreclassering maatregel. | 0,5% | 0,4% | 0,4% | |
Betreft cijfers van 2016, cijfers over 2017 zijn nog niet beschikbaar. | ||||
Volwassenen met maatwerkvoorziening ondersteuning zelfstandig leven | 1.711 | 1.626 | 2.126 | |
Het aantal inwoners dat gebruik maakt de begeleiding in de 2e lijn is in 2017 gestegen. In de begroting is uitgegaan van een daling. Deze zien wij niet terug in de eindstand van 2017. De instroom OZL is wel onderdeel van de versnelling sociaal domein. |
Wat heeft het gekost?
Exploitatie | Begr.prim. | Begroting | Realisatie | Afwijking |
---|---|---|---|---|
(Bedragen x € 1.000) | 2017 | 2017 | 2017 | 2017 |
Lasten | -48.429 | -45.965 | -60.847 | -14.882 |
Baten | 1.028 | 2.352 | 2.606 | 254 |
Mutaties reserves (- = toevoeging, + = onttrekking) | 0 | -2.411 | -2.402 | 9 |
Resultaat | -47.401 | -46.024 | -60.643 | -14.619 |
Toelichting afwijking exploitatie | Lasten | Baten | Toev / onttr reserves | Afwijking | Struc - tureel |
---|---|---|---|---|---|
(Afwijking in € 1.000, - = Nadeel) | |||||
Ondersteuning zelfstandig leven WMO (ZIN) | -7.219 | -7.219 | J | ||
Bij dit product zien we de instroom aan het einde van 2017 afvlakken en de gemiddelde prijs per cliënt licht afnemen. Toch zien wij dat het aantal cliënten is gestegen ten opzichte van 2016. In de raming is uitgegaan van een daling van het aantal inwoners met een voorziening | |||||
Ondersteuning zelfstandig leven WMO (PGB) | |||||
Er wordt minder gebruik gemaakt van de mogelijkheid voor een PGB dan van de mogelijkheid voor zorg in natura. | 2.560 | 2.560 | J | ||
Landelijke jeugdhulp | -3.499 | -3.499 | J | ||
Het begrote bedrag voor landelijke jeugdhulp was nog gebaseerd op onjuiste historische cijfers en daardoor te laag geraamd. Ten opzichte van voorgaand jaar is een lichte stijging van de kosten te zien. Aangezien het dure trajecten betreft kan een lichte stijging van cliëntaantal al grote financiële consequenties hebben. Verder is de instroom in deze zware voorziening lastig te sturen. | |||||
Jeugdbescherming en jeugdreclassering | -923 | -923 | J | ||
In 2017 zijn de vier gecertificeerde instellingen conform overeenkomst gaan werken op basis van gezinnen, met een bijbehorend gezinstarief en is de mogelijkheid tot inzet van een preventieve maatregel toegevoegd. De oorzaak van de stijging moet in beide onderdelen gezocht worden, zowel door de inzet van preventieve maatregelen als mogelijk een te ruim gezinstarief. | |||||
Ondersteuning zelfstandig leven jeugd (ZIN) | -9.990 | -9.990 | J | ||
Sinds de overgang van de jeugdzorg naar de gemeenten is het aantal jeugdigen met een voorziening toegenomen. In de raming is uitgegaan van een daling van het aantal jeugdigen met een voorziening | |||||
Ondersteuning zelfstandig leven jeugd (PGB) | 1.070 | 1.070 | J | ||
Sinds 2016 hebben steeds meer aanbieders een contract met gemeente Eindhoven, waardoor het aantal jeugdigen met een ZIN-voorziening toeneemt en het aantal jeugdigen met een PGB-voorziening afneemt. | |||||
Ondersteuning zelfstandig leven jeugd 2016 (ZIN) | -476 | -476 | N | ||
In 2017 hebben we meer indicaties en facturen ontvangen met terugwerkende kracht dan waarmee bij de jaarrekening 2016 rekening was gehouden. De facturatie-eisen zijn in het contract 2018 aangescherpt, waardoor het risico op facturen met terugwerkende kracht aanzienlijk verkleind wordt. | |||||
Onvoorzien | 4.971 | 4.971 | N | ||
Bij de begroting is een post onvoorzien opgenomen. Deze wordt ingezet ter dekking van de tekorten bij jeugd, OZL, MD en BW | |||||
Vluchtelingen | -124 | 185 | 9 | 70 | N |
Het resultaat op vluchtelingen bestaat hoofdzakelijk uit een lager vastgestelde subsidie dan begroot in verband met lagere instroom vluchtelingen. Vanuit het COA zijn meer middelen ontvangen in 2017 voor het programmaplan migratie dan begroot. Deze middelen zijn gereserveerd voor het plan in 2018. | |||||
Subsidies | 355 | 355 | N | ||
Doordat een aantal 2e-lijns subsidieaanvragen deels is afgewezen, is niet het gehele beschikbare budget ingezet. | |||||
Oninbare debiteuren | -711 | -711 | N | ||
Maatschappelijke deelname ZIN | -812 | -812 | N | ||
Deze kosten zijn meegenomen bij het opstellen van de transitorische post. Echter deze zijn per abuis niet overgeboekt naar collegeproduct 2,7 waar de kosten voor maatschappelijke deelname verantwoord zijn. Dit wordt hersteld in de finale journaalpost voordat de accountant komt. | |||||
Doorbelasting indirecte kosten | -228 | -228 | N | ||
De doorbelasting van indirecte kosten betreft met name personele lasten en wordt op totaalniveau toegelicht. | |||||
Overig | 144 | 69 | 213 | N | |
Totaal | -14.882 | 254 | 9 | -14.619 |