Weerstandsvermogen en risicobeheersing
Een gezonde financiële positie van de gemeente is een absolute voorwaarde voor haar slagkracht. Dat vergt niet alleen een sluitende begroting, maar óók voldoende weerstandscapaciteit in relatie tot de risico’s. Het beschikbaar weerstandsvermogen (het eigen kapitaal) is de belangrijkste buffer voor risico’s waarvoor geen specifieke voorzieningen zijn getroffen. Op 31 december 2017 bedraagt de buffer € 68,5 miljoen. De norm voor het weerstandsvermogen is voor 2017 bij het vaststellen van de begroting bepaald op € 81,8 miljoen (10% van het begrotingstotaal). Het weerstandsvermogen voldoet eind 2017 dus niet aan de norm. In de begroting 2018 is er -na onttrekkingen in 2018 en 2019- vanaf 2020 weer ruimte geraamd om het weerstandsvermogen aan te vullen. Het totale eigen vermogen (weerstandsvermogen en bestemmingsreserves) daalt in 2017 per saldo met € 6,3 miljoen, van € 184,8 miljoen naar €178,5 miljoen.
Overzicht weerstandsvermogen (x € 1 miljoen) | 2016 | 2017 |
Norm | 88 | 82 |
Beschikbaar | 78 | 69 |
Kengetallen
Solvabiliteit (de verhouding tussen het eigen en vreemd vermogen) en de gecorrigeerde netto schuldquote (eigen schulden ten opzichte van de totale baten exclusief reserves) zijn belangrijke onderdelen van de set van voorgeschreven kengetallen. De ontwikkeling van de BBV-kengetallen in 2016 en 2017 is als volgt:
NL 2016 | R2016 | B2017 | R2017 | ||
1a | netto schuldquote | 68,0% | 66,3% | 78% | 66,0% |
1b | netto schuldquote gecorrigeerd | 56,3% | 61,6% | 72% | 61,5% |
2 | solvabiliteitsratio | 34,8% | 21,2% | 20% | 19,9% |
3 | grondexploitatie | 12,2% | 13,4% | 10% | 11,8% |
4 | structurele exploitatieruimte | 1,0% | -5,8% | -2% | -2,9% |
5 | belastingcapaciteit | 100% | 87,6% | 89% | 88,6% |
De BBV-kengetallen zijn niet genormeerd. Omdat de landelijke cijfers voor 2017 niet beschikbaar zijn
vergelijken we ze via de website waarstaatjegemeente.nl voor eind 2016 met het landelijk gemiddelde. Deze cijfers zijn samengesteld door de VNG. Onze netto schuldquote is vergelijkbaar met het landelijk gemiddelde. Het totaal van onze langlopende leningen (voor eigen financiering en voor doorlenen) ligt onder het gemiddelde. Omdat Eindhoven relatief weinig leningen heeft doorgeleend, komt de gecorrigeerde schuldquote (alleen voor eigen financiering) iets boven het landelijk gemiddelde uit. Onze solvabiliteit ligt wel onder het landelijk gemiddelde. De grondexploitatie is weer vergelijkbaar met het landelijk gemiddelde. Ons negatief rekeningresultaat over 2016 is zichtbaar in het kengetal voor structurele exploitatieruimte. Onze belastingcapaciteit ligt in 2016 nog altijd 12% onder het landelijk gemiddelde. In 2017 vertonen de kengetallen geen significante wijzigingen.
Risicobeheersing
Gemeenten zijn complexe organisaties vanwege de grote diversiteit aan beleidsterreinen: vastgoed,
decentralisaties in het sociale domein, grondexploitaties in het ruimtelijk domein, sport, veiligheid. Op al deze gebieden loopt een gemeente verschillende soorten risico’s: financieel, juridisch, veiligheid, bestuurlijk, imago, maatschappelijk, integriteit.
In deze paragraaf nemen we onderstaand betekenisvolle informatie op over significante ontwikkelingen die van buitenaf op onze organisatie afkomen, waarvoor geen voorziening is getroffen en waaraan we zelf niet of nauwelijks sturing kunnen geven. Het daadwerkelijk optreden er van kan leiden tot beslag op ons weerstandsvermogen. De kans dat een risico optreedt duiden we aan met onbekend, mogelijk of waarschijnlijk. De risico’s worden nader toegelicht in bijlage 7. Samengevat geven de gekwantificeerde risico's dit beeld:
RP | Risico | Schadekans | Bedrag |
2 | Transformatie sociaal domein | waarschijnlijk | 0,0 – 10,0 |
3 | Afkoop Swimmers | waarschijnlijk | 0,0 - 0,2 |
4 | Parkeren – btw plicht | mogelijk | 2,3 |
4 | Staat bruggen/viaducten | mogelijk | 2,5 |
4 | Afval – REnescience | mogelijk | 1,7 |
4 | Omgevingsdienst Zuid-Oost Brabant | mogelijk | 0,2 |
4 | Parkeerterrein 't Eindje | mogelijk | 0,0 - 0,5 |
5 | Grondbedrijf – benodigde weerstandscapaciteit | mogelijk | 19,3 |
5 | Tivolikerk | mogelijk | 4,5 |
5 | Slim Verduurzamen Gemeentelijke Gebouwen | mogelijk | 0,5 - 1,5 |
5 | De Archipel | mogelijk | 1,9 |
5 | Catharinakerk | mogelijk | 0,5 |
6 | Gevolgen vennootschapsbelastingplicht | mogelijk | 1,1 |
6 | Ontbinding gemeentelijk kledingcontract | waarschijnlijk | 0,1 |
6 | Afhandeling bezwaren | mogelijk | 0,1 |
Totaal | 34,7 - 46,4 | ||
Beschikbare voorziening | 2,5 | ||
Beschikbaar weerstandsvermogen | 68,5 |
Niet gekwantificeerde risico's zijn er ten aanzien van Reserve ISE, Spilcentra, IHP (Christiaan Huygens College), BTW vrijstelling sport, Luchtkwaliteit, Attero, Planschade en vergunning Lidl.