Toelichting algemene dekkingsmiddelen en het bedrag voor onvoorzien
De algemene dekkingsmiddelen vormen de basis om de uitgaven in het kader van de verschillende programmaonderdelen te dekken. In het voorgaande overzicht is aangegeven uit welke onderdelen deze algemene dekkingsmiddelen bestaan. Hieronder volgt voor de belangrijkste onderdelen een toelichting op het verschil tussen het in 2017 begrote en gerealiseerde bedrag.

Lokale heffingen waarvan de besteding niet gebonden is
Het totaal van de van de lokale heffingen waarvan de besteding niet is gebonden bedraagt in de jaarrekening 2017 € 54,6 miljoen, wat € 0,6 miljoen hoger is dan begroot.

Uitkeringen Gemeentefonds

De uitkeringen uit het gemeentefonds vertonen een positief resultaat van € 7.805.000. Dit komt door een nagekomen resultaat over 2015 en 2016 van € 93.000 (N) en € 1.591.000 (V) als gevolg van de definitieve vaststelling van statistieken. In het resultaat 2016 zit  ook een nagekomen ontvangst van € 1.131.000 Bed, Bad, Brood-middelen. Dit voordeel heeft betrekking op het sociaal domein en wordt gepresenteerd als voordeel sociaal domein Voor het uitkeringsjaar 2017 hebben we in december geld gekregen voor vijf incidentele onderwerpen, zoals verhoogde asielinstroom (samen € 267.000 V). Dit geld is gestort in de reserve gemeentefonds ( € 267.000 N). Ook voor 2017 zijn statistieken aangepast ( € 2.089.000 V) en zijn de accressen 2016 en 2017 en het Bcf-plafond 2017 aangepast (€ 956.000 V). De IU WMO en Sociaal Domein zijn in realisatie € 3.262.000 (V), veroorzaakt door loon- en prijsbijstelling 2017 (€ 2.666.000 V) en aanpassing verdeelsleutels (€ 596.000 V).

Dividend
BNG, Eindhoven Airport en de Exenis-groep keerden allen een hoger dividend uit in 2017 dan begroot. Voordeel
€ 169.000.

Saldo financieringsfunctie (renteresultaat)
De hogere stand van het eigen vermogen en voorzieningen dan waarmee rekening is gehouden, leidt tot hogere rentelasten voor de financieringsfunctie (N € 201.000). Door bijstelling van de investeringsplanning is minder interne rente ontvangen over de activa (N € 1.595.000). Deze nadelen worden gecompenseerd door netto lagere werkelijke rentekosten (V € 2.298.000), vanwege minder nieuwe lange financiering tegen lage rentepercentages en door positieve renteopbrengsten op kasgeldleningen.

Bedrag van de heffingen voor vennootschapsbelasting
Het bedrag voor de vennootschapsbelasting is nihil.

Overige algemene dekkingsmiddelen
Door een eerdere stelselwijziging (BBV) wordt geen rente meer bijgeschreven voor reserves en voorzieningen, maar valt de rente vrij ten gunste van de algemene middelen. Per saldo is de stand van de reserves en voorzieningen hoger dan waar in de begroting rekening mee is gehouden.

Toevoegingen en onttrekkingen aan reserves
De mutaties op de reserves worden in hoofdstuk 2 programmaverantwoording per programma toegelicht.

Onvoorzien
Jaarlijks wordt in de begroting een bedrag van € 227.000 opgenomen voor onvoorziene lasten, voor niet begrote uitgaven die onvoorzien, onvermijdbaar en onuitstelbaar zijn. In 2017 is de post ingezet voor de financiële steun voor de realisatie van Nationaal Monument MH17 (€ 13.000), evaluatie en doorontwikkeling Samenwerking Stedelijk Gebied Eindhoven (€ 46.000), addendum contractafspraken huisaccountant (€ 55.000) en ter dekking van onvoorziene kosten die in 2017 voortvloeien uit het traject van de gezondmaking van het Muziekgebouw
(€ 90.000).

* betreft afschrijvingen, werkelijk betaalde en toegerekende rente
** onder andere doorbelaste of intern verrekende kosten, goederen en diensten, stelposten

Een belangrijk financieel uitgangspunt voor het provinciaal toezicht is een reëel sluitende begroting. Dit houdt in dat bij de begroting aangegeven dient te worden of de begroting in evenwicht is, dat wil zeggen dat de jaarlijks terugkerende lasten zijn gedekt door jaarlijks terugkerende baten. Ook bij de jaarrekening moet hierin inzicht worden gegeven, oftewel de gerealiseerde baten en lasten dienen structureel in evenwicht te zijn. Is dit niet het geval dan roept dit vragen op over het reële gehalte van de begroting en is extra alertheid nodig bij het vaststellen van de nieuwe begroting. In de bijlagen is een overzicht opgenomen van incidentele baten en lasten. Hieronder is een recapitulatie opgenomen.

In de financiële hoofdlijn zijn de belangrijkste afwijkingen ten opzichte van de begroting toegelicht. De programmaverantwoording bevat per programma de financiële analyse. De analyse van het overzicht van algemene dekkingsmiddelen is vooraan in dit hoofdstuk opgenomen.

¹⁾ Deze kosten worden afgewikkeld met de voorziening boventalligen (balanspost) en daarmee is er geen resultaat in de exploitatie. In de voorziening is rekening gehouden met deze loonkosten, rmu-regelingen en ww-kosten van boventallige medewerkers.
²⁾ Deze kosten worden geactiveerd (balanspost) en daarmee is er geen sprake van een resultaat in de exploitatie. Bij de kredieten (investeringen) is rekening gehouden met de implementatiekosten (onder andere deze personeelskosten).

Doordat de cao stijging en premiestijging in 2017 na opstellen van de begroting zijn verhoogd, is er een tekort op de personeelskosten ontstaan van  € 5,6 miljoen op vast personeel. Onder andere door detachering van vast personeel, door inzet van trainees op vacatureruimte en door deels de vacatures niet te vervangen door inhuurkrachten is het nadeel teruggebracht naar € 5 miljoen. 
Daarnaast is er een positief resultaat door personeel op projecten gerealiseerd (meer personeel is ingezet op ruimtelijke projecten). Hierdoor is een resultaat behaald van € 2,1 miljoen.
In de begroting is rekening gehouden met een structureel bedrag voor de suppletie aan het personeel voor de ijsbaan. Echter de BBV-richtlijnen geven aan dat bij de gekozen constructie een voorziening noodzakelijk is. Hierdoor ontstaat een nadeel van € 1,3 miljoen in 2017 waarmee het structurele bedrag in de toekomst kan komen te vervallen.
De resterende boventalligen zullen zoveel mogelijk geplaatst worden op bestaande en komende vacatures. Een groot gedeelte van de boventalligheid komt daarmee te vervallen en daarom kon een bedrag van € 0,1 miljoen vrijvallen uit de voorziening boventalligen. Deze vrijval is in de exploitatie verwerkt bij vast personeel.

De investeringen in economisch nut en de geactiveerde investeringen maatschappelijk nut hebben jaarlijkse kapitaallasten. Door wijzigingen in de investeringsplanningen ontstaat er een resultaat op kapitaallasten.
De kapitaallasten over de materiële vaste activa laten het volgende beeld zien:

Gemeente breed wijkt de realisatie van de kapitaallasten  met € 15,4 miljoen af van de begroting. Een grote afwijking betreft de desinvestering van de Bio-massa centrale Strijp T voor € 10,5 miljoen, die begroot is als afschrijving maar als desinvestering in de realisatie is geboekt.  Tussentijds is geconstateerd dat de geraamde investeringen niet conform planning konden worden uitgevoerd (temporisering) onder andere voor  verbouwingen dienstgebouwen, vervangingen automatisering, schoolgebouwen en vervangingen in sportcomplexen worden lagere kapitaallasten gerealiseerd dan begroot. Bij investeringen maatschappelijk nut is sprake van een overgangssituatie, waarbij restantbudgetten per 1 januari 2017 zijn omgezet in kredieten. Ook hier is sprake van vertragingen in uitvoering, waardoor lagere kapitaallasten worden gerealiseerd.

De extra afschrijvingen bedragen € 1,5 miljoen. Voor € 0,8 miljoen hebben deze betrekking op onder andere het saneren van aanwezige boekwaarden ten behoeve van nieuwbouw onderwijs, € 0,4 miljoen heeft betrekking op sportvelden en sportgebouwen die niet meer aanwezig zijn en voor  € 0,1 miljoen Lodewijkstraat 3 die niet meer in eigendom is van de gemeente. € 0,2 miljoen betreft Muziekgebouw.

Jaarlijks wordt in de begroting een bedrag van € 227.000 opgenomen voor onvoorziene lasten, voor niet begrote uitgaven die onvoorzien, onvermijdbaar en onuitstelbaar zijn. In 2017 is de post ingezet voor de financiële steun voor de realisatie van Nationaal Monument MH17 (€ 13.000), evaluatie en doorontwikkeling Samenwerking Stedelijk Gebied Eindhoven (€ 46.000), addendum contractafspraken huisaccountant (€ 55.000) en ter dekking van onvoorziene kosten die in 2017 voortvloeien uit het traject van de gezondmaking van het Muziekgebouw
(€ 90.000).

De raad heeft per raadsprogramma middels het vaststellen van de begroting en de begrotingswijzigingen de baten en lasten vastgesteld. We zien op de raadsprogramma's 2, 3 en 4 overschrijdingen op de lasten.
Op programma 2 Sociale ondersteuning bedraagt de overschrijding € 49,9 miljoen. Het betreft hier vooral open einde regelingen zoals Hulp bij Huishouden, Hulpmiddelen, Buig, WMO, Jeugdzorg en Beschermd wonen.
Op programma 3 (€ 3,8 miljoen hogere lasten) betreft het instellen van de voorziening voor afvloeiingskosten ijsbaanpersoneel en bijdrage aan het Muziekgebouw voor onderhoud 2016/2017.
Op programma 4 (€ 3,8 miljoen hogere lasten) betreft het onderhoudsprojecten maatschappelijk nut, die volledig met de reserves zijn verrekend.
 Daarnaast komt op de programma's een overschrijding tot uitdrukking in de doorbelaste interne kosten (met name personele lasten).
Ten aanzien van het merendeel van de nu geconstateerde overschrijdingen bent u in de loop van het begrotingsjaar geïnformeerd via de tussenrapportages, waarmee wij onze actieve informatieplicht hebben ingevuld.

Een aanvrager van een voorziening, hulp in de huishouding of een financiële tegemoetkoming (persoonsgebonden budget) is op grond van de WMO een bijdrage verschuldigd. De wetgever heeft bepaald dat de berekening, oplegging en incasso van deze bijdrage wordt uitgevoerd door het CAK. De informatie van het CAK (om privacy redenen beperkt) is ontoereikend om als gemeente de juistheid op persoonsniveau en volledigheid van de eigen bijdragen als geheel te kunnen vaststellen. Door de systematiek te kiezen van het vaststellen van de eigen bijdrage door het CAK, heeft de wetgever in feite bepaald, dat de verantwoordelijkheid voor de juistheid en volledigheid van de eigen bijdragen op grond van de WMO geen gemeentelijke verantwoordelijkheid is. Dit betekent dat door de gemeenten geen zekerheden omtrent omvang en hoogte van de eigen bijdragen kunnen worden verkregen.